Beyin zarı iltihabı nedir ve belirtileri nelerdir?

Beyin zarı iltihabı, tıbbi adıyla menenjit, beyni ve omuriliği saran koruyucu zarların (meninksler) iltihaplanması durumudur. Bu iltihaplanma genellikle bakteriyel, viral veya daha nadiren mantar enfeksiyonlarından kaynaklanır. Menenjit, özellikle bakteriyel formları ciddi ve hayatı tehdit eden bir durum olabilir; erken teşhis ve tedavi kritik önem taşır. Enfeksiyon, meninkslere kan dolaşımı yoluyla veya komşu dokulardan (örneğin kulak veya sinüs enfeksiyonları) yayılabilir. Bulaşıcı olabilir ve özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde risk daha yüksektir.

Menenjit belirtileri, enfeksiyonun nedenine (bakteriyel, viral vb.) ve kişinin yaşına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak yaygın belirtiler şunlardır:

• Şiddetli ve kalıcı baş ağrısı
• Yüksek ateş ve üşüme hissi
• Boyun tutulması (ense sertliği), öne eğilmeyi zorlaştıran bir durum
• Işığa karşı hassasiyet (fotofobi)
• Bulantı ve kusma
• Zihinsel karışıklık, konsantrasyon güçlüğü veya uyku hali
• Nöbetler veya bilinç kaybı (ciddi vakalarda)
• Deri döküntüleri (bazı bakteriyel menenjit türlerinde, örneğin meningokok menenjitinde)

Bebeklerde ve küçük çocuklarda belirtiler farklılık gösterebilir; bunlar arasında:

• Yüksek ateş
• Sürekli ağlama veya inleme
• Uyuşukluk veya aşırı huzursuzluk
• İştah kaybı veya emmede zayıflık
• Bıngıldakta şişkinlik (bebeğin kafasındaki yumuşak nokta)
• Vücutta katılık veya ters yay şeklinde duruş

Bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde, özellikle boyun tutulması ve yüksek ateş eşlik ediyorsa, derhal tıbbi yardım alınması önerilir. Menenjit, hızlı tedavi edilmezse kalıcı nörolojik hasar, işitme kaybı veya ölümle sonuçlanabilir. Korunma yöntemleri arasında aşılar (örneğin meningokok ve pnömokok aşıları) ve hijyen önlemleri yer alır.