Akciğer İltihabı (Pnömoni) Nedenleri
Akciğer iltihabı, tıbbi adıyla pnömoni, akciğer dokusunun enfeksiyon veya tahriş sonucu iltihaplanmasıdır. Bu durum, genellikle bakteri, virüs, mantar gibi mikroorganizmaların solunum yoluyla akciğerlere ulaşmasıyla ortaya çıkar. İşte akciğer iltihabının başlıca nedenleri: - Bakteriyel Enfeksiyonlar: En yaygın bakteri türü Streptococcus pneumoniae'dir. Diğer bakteriler arasında Haemophilus influenzae, Legionella pneumophila ve Mycoplasma pneumoniae bulunur. Bakteriyel pnömoni genellikle aniden başlar ve şiddetli semptomlara yol açabilir.
- Viral Enfeksiyonlar: Grip (influenza), COVID-19, RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) ve adenovirüs gibi virüsler akciğer iltihabına neden olabilir. Viral pnömoni genellikle daha hafif seyreder, ancak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
- Mantar Enfeksiyonları: Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde, Cryptococcus, Histoplasma veya Coccidioides gibi mantarlar akciğer iltihabına yol açabilir. Bu tür enfeksiyonlar genellikle toprak veya kuş gübresi gibi çevresel kaynaklardan bulaşır.
- Aspirasyon (Yabancı Madde Solunması): Mide içeriği, yiyecek, içecek veya tükürük gibi maddelerin solunum yoluyla akciğerlere kaçması sonucu iltihaplanma oluşabilir. Bu durum, özellikle yutma güçlüğü çeken yaşlı bireylerde veya bilinç kaybı yaşayan kişilerde görülür.
- Kimyasal veya Fiziksel Tahriş: Duman, toz, kimyasal buharlar veya radyasyon gibi tahriş edici maddelerin solunması, akciğer dokusunda iltihaplanmaya neden olabilir. Bu tür pnömoni, enfeksiyöz olmayan pnömoni olarak adlandırılır.
- Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması: HIV/AIDS, kanser tedavisi, organ nakli sonrası kullanılan bağışıklık baskılayıcı ilaçlar veya kronik hastalıklar, vücudun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini azaltarak pnömoni riskini artırır.
- Kronik Hastalıklar: KOAH, astım, diyabet, kalp yetmezliği veya böbrek hastalıkları gibi durumlar, akciğer iltihabına yatkınlığı artırabilir.
- Sigara ve Alkol Kullanımı: Sigara, akciğerlerin savunma mekanizmalarını zayıflatırken, aşırı alkol tüketimi bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek enfeksiyon riskini yükseltir.
- Yaş Faktörü: Bebekler, küçük çocuklar ve 65 yaş üstü bireyler, bağışıklık sistemlerinin daha zayıf olması nedeniyle pnömoniye daha yatkındır.
- Hastane Kaynaklı Enfeksiyonlar: Hastanede yatan hastalar, özellikle yoğun bakım ünitelerinde, dirençli bakterilere maruz kalarak hastane kökenli pnömoni geliştirebilir.
Akciğer iltihabı, erken teşhis ve uygun tedavi ile genellikle kontrol altına alınabilir. Ancak, risk faktörlerini azaltmak için sigaradan kaçınmak, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve aşıları düzenli olarak yaptırmak önemlidir. Şüpheli durumlarda bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır. |
