Orta kulak iltihabı, kulak zarının arkasında meydana gelen iltihaplanmadır. Tıp dilinde
"Otitis media" adı verilmektedir. Genellikle çocuklarda görülen
orta kulak iltihabı erişkin kişilerde de görülebilir. Çocuklarda oldukça sık görülen ve tedavisi kolay olan orta kulak iltihabı genellikle soğuk algınlığı veya gribi ardından 2-3 gün sonra gelişir.
Orta kulak iltihabı üç şekilde gelişir:
Akut otitis media: Aniden gelişen orta kulak iltihabıdır.
Rekürren otitis media: Orta kulak iltihabının ataklar halinde sürekli nüksettiği ve normale döndüğü şeklidir.
Kronik efüzyonlu otitis media: Tedaviye dirençli ve genellikle ağrısız iltihaplanmadır.
İnsan kulağı üç kısımdan oluşur: İç kulak, orta kulak ve iç kulaktır. Orta kulak, iç ve dış kulağın arasında kalan boşluğa verilen addır. Dış kulaktan bir zar ile ayrılır ve içerisinde üç adet kemikçik vardır. Bunlar; örs, çekiç ve üzengidir. Bu kemikçiklerin görevi işitmemizi sağlamaktır.
Orta Kulak İltihaplanmasının Belirtileri Nelerdir?
- Orta kulak iltihaplanmalarından önce soğuk algınlığı belirtileri görülür.
- Burun akıntısı görülür. Akıntıyı tıkanıklık izler ve kıvamı koyulaşarak sarımsı bir renk alır.
- Zaman zaman hafif baş ağrısı görülür.
- Boğaz ağrısı orta kulak iltihaplanmasına sinyal verir.
- Bebeklerde huzursuzluk olur ve sürekli susmadan ağlar.
- Bebeklerin en önemli belirtisi sürekli ağlarken elini kulağına götürmesidir.
- Kulaklarda kızarıklık olur.
- Çocuklarda ve erişkinlerde baş ağrısı gözlenir.
Çocuklarda Orta Kulak Enfeksiyonları Hakkında İpuçları
- Çocuklarda üç yaşın altında orta kulak iltihaplanması geçirme olasılığı %50'dir.
- Çocuk ne kadar küçük yaşta enfeksiyon geçirirse o denli nüks olacaktır. Yani tekrarlama sıklığı artacaktır.
- Çocuklardan anne sütünü altı aydan fazla alanlar orta kulak iltihaplanmasına yakalanma riski azalmaktadır.
- Çocuğun olduğu evde sigara içiliyorsa enfeksiyon ihtimali artmaktadır.
- Erkek çocuklar genellikle kız çocuklara göre daha fazla orta kulak enfeksiyonuna yakalanır.
- Kreşte kalan çocuklar daha fazla enfeksiyon kapar. Çünkü kapalı alanca çok sayıda çocuk bulunduğu için sağlıksız ortamdır.
- Mevsimlere göre enfeksiyon ihtimali değişir. Özellikle kış mevsiminde yaza göre daha fazla orta kulak iltihaplanması oluşur.
Orta Kulak İltihaplanmasının Tanısı Nasıl Konulur?
Muayene esnasında otoskop adı verilen bir aletle kulak zarı incelenir. Muayene esnasında orta kulak iltihaplanmasının çeşidine göre farklı belirtiler görülür. İltihabın sebebi bakteri ise kulak zarında şişme ve kızarma görülür. Bazı vakalarda kulak zarı delinmiş olabilir ve bu delinme sonucu kulaktan sıvı çıkabilir. Bu sıvıdan gerekirse kültür alınır. Östaki borusunun tıkanması ile oluşan iltihaplanmada sebep bakteri değildir ve zar iç kısma doğru çökmüş bir halde görülür. Kronik orta kulak iltihaplanmasında işitme testinin yapılması gerekir. Orta kulağın basıncının arttığı gözlenirse basınç ölçümü yapılır. Radyolojik tetkiklerden tomografi orta kulak iltihabı için oldukça sağlıklı sonuç verir.
Orta Kulak İltihaplanmasının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Orta kulak iltihaplanması için gerçekleştirilecek tedaviye karar verilirken iltihaplanmanın şiddeti ve ne kadar zamandan beri gerçekleştiği göz önünde bulundurulur. KBB doktoru gerekli tetkikleri yaparak tedavi yöntemine karar verir. İlk olarak işitme testi yapılır. Ardından orta kulak basıncı kontrol edilir. Orta kulak basıncının artması orta kulakta sıvı ve enfeksiyonun artmasıyla meydana gelir. Bu durum timpanogram denilen tetkikle ölçülür. Ardından tedaviye karar verilir.
Tedavi Seçenekleri
- Antibiyotikler: Türkiye'de en sık antibiyotik tüketim sebebi orta kulak enfeksiyonudur. Orta kulak iltihaplanmasının görüldüğü çoğu durumda antibiyotik kullanılmadan iki hafta içerisinde iyileşme görülmektedir. Fakat bazen antibiyotik kullanılmadığında orta kulağın arkasında bulunan mastoit denen kemiğin iltihaplanmaya katılması durumu oluşur. Böyle bir durumla karşılaşıldığında ya cerrahi müdahale gerekir veya uzun süreli antibiyotik tedavisi yapılmaktadır. Bu nedenle böyle bir ihtimale şans vermemek için direk antibiyotik başlanır.
- Ağrı kesiciler: Ağrının olduğu sürece kullanılabilir. Fakat aspirin tehlikeli sonuçlara sebebiyet verebileceği için kullanılmamalıdır.
- Dekonjestanlar: Damla şeklindeki ilaçlardır. Üst solunum yolu mukozası ve östaki tüpündeki şişme ve iltihaplanmayı engelleyici damlalardır.
- Aşılar: İltihaplanmaya karşı koruyucu bazı aşılar uygulanabilir.
- Cerrahi müdahale: Diğer tedavi yöntemlerinin hiçbirinin işe yaramadığı durumda son çare olarak cerrahi müdahale düşünülür.
Orta Kulak Enfeksiyonunun Olası Komplikasyonları
- Orta kulak iltihaplanmasında kulağın arkasında bulunan mastoit kemiğe iltihaplanmanın ulaşması uzun süreli antibiyotik tedavisi veya cerrahi müdahale gerektirir.
- Orta kulak iltihaplanmasında iltihabın beyine ilerlemesiyle birlikte menenjit, ensefalit ve beyin apsesi gelişebilir.
- Yüz sinirlerinin bir kısmı kulak içerisinden ilerler. Bu sinirler etkilenirse yüz felcine sebep olabilir.
- Kolestatom denen ve tek tedavisi cerrahi müdahale olan kist oluşabilir.
- İç ve orta kulak kalsifikasyonu yani sertleşmesi gerçekleşebilir.
Hangi Durumda Doktora Başvurulmalıdır
- Ani işitme kaybı görülürse, baş ağrısı ve baş dönesi, kusma, ense sertleşmesi, boğaz ağrısı ve titreme görülürse hiç zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.
- Bebeklerde kesilmeyen ağlamalara bebeğin elini kulağına götürmesi eşlik ediyorsa hiç zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır. Çünkü orta kulak iltihaplanmasında iltihap kemiğe veya beyine ulaşırsa ileride düzeltilemeyecek sonuçlara sebebiyet verebilir.
